„Ta kropka na mapie w środku lasu to MY”. Zdanie wypowiedziane w trakcie jednej z rozmów na temat tego, jak brzmią Murcki, zarysowało tło dla opowieści o jednej z najbardziej zielonych dzielnic Katowic. Jest nim mapa. Zaznaczyliśmy na niej punkty, które związane z konkretnymi osobami, wydarzeniami i sytuacjami oddają dźwiękowy charakter Murcek. Wystawę rodzinnych zdjęć, prezentowaną w witrynie dawnego domu handlowego pod zegarem na murckowskim rynku, można oglądać w dniach 23.02–28.03.2018 r. Choć nie udało nam się dotrzeć do wszystkich mieszkańców, już niewielka próbka pozwala dostrzec, że w Murckach muzyka odgrywa rolę szczególną. Same brzmienia zaś, i te przemysłowe, i dźwięki natury, spotykają się jak nigdzie indziej. Puste przestrzenie na mapie, tak zwane białe plamy, mają uruchomić wyobraźnię. Jakimi zdjęciami z rodzinnych albumów można by je wypełnić? Jakie historie dopisać? Zachęcamy mieszkańców Katowic do wspomnień i eksperymentu: znajdywanie na fotografiach dźwięków naprawdę pozwala zobaczyć swoją dzielnicę inaczej.

Pomysł, by wystawę zorganizować w dawnym domu towarowym pod zegarem nie wziął się znikąd. Książęcy sklep, wybudowany w 1906 roku, nie tylko zaopatrywał mieszkańców Murcek w produkty. Na jego zapleczu znajdowała się suszarnia zboża, palarnia jęczmienia i wędzarnia. W międzywojniu w budynku mieściła się szkoła mniejszości niemieckiej, wreszcie restauracja „Murckowianka”. W latach 1958–1968 w prawym skrzydle działał Klub Górniczy, a na piętrze swoją siedzibę miała… orkiestra dęta. Zespół, dziś działający pod nazwą Orkiestra Dęta „Murcki-Boże Dary”, przez lata tworzył muzyczny charakter dzielnicy. Orkiestra koncertowała z okazji rocznic i świąt państwowych, uroczystości kopalnianych, podczas górniczych ślubów i pogrzebów. W Barbórkę orkiestra grała mieszkańcom pobudkę. W 2016 roku orkiestra utraciła stałe finansowanie ze strony kopalni. „Przy tej cichej Barbórce chciało mi się po prostu ryczeć. Dużo jest takich okazji, że człowiek siedzi i czeka, bo za chwilę mają grać… ale nic nie gra. W doma se możesz larmo zrobić” – mówiła podczas jednej z rozmów Agnieszka Noras, która w orkiestrze działała do 2010 roku. Dlatego w Barbórkę 2017 roku orkiestra znowu zagrała. W ramach projektu „Axis Mundi – piosenki ze środka świata” muzycy pod przewodnictwem dyrygenta Szczepana Kurzei, jak dawniej, przeszli przez dzielnicę. A ich zdjęcia można oglądać na wystawie.

Wystawa została zrealizowana w ramach projektu społeczno-muzycznego „Axis mundi. Piosenki ze środka świata”.

Pomysł i koordynacja: Marlena Hermanowicz, Adam Kowalski

Rozmowy z mieszkańcami, skany zdjęć wraz z opracowaniem graficznym oraz teksty: Szymon Karpiński, Barbara Kubska, Ewelina Lasota

Projekt graficzny: Jan Piechota

Dokumentacja fotograficzna: Barbara Kubska

ORGANIZATOR: Katowice Miasto Ogrodów – Instytucja Kultury im. K. Bochenek

PARTNER: Fundacja Kultura Obrazu

UŻYCZENIE LOKALU: Śląsko-Dąbrowska Spółka Mieszkaniowa Sp. z o.o.

BLOG PROJEKTU: https://axismundikatowice.tumblr.com